U2pi Hoofdredacteur Dé Hogeweg geeft schrijftips en vertelt wat een verhaal nodig heeft
Hoofdredacteur vertelt hoe het er aan toe gaat bij de beoordeling van manuscripten
Blog Post
Nieuwe alinea
Oh nee! Toch geen POD?!
- door jeroen@u2pi.nl
- •
- 29 okt, 2018
- •
Wat is er mis met printing-on-demand?
Uitgeverij U2pi en Printing on Demand
Printing-on-demand (POD) is drukken naar behoefte. Door de komst van kwalitatief hoogwaardige productieprinters is het mogelijk om kleine hoeveelheden drukwerk te maken tegen een scherpe kostprijs. Vroeger moest je een flinke oplage van een boek in offset laten drukken om een lage stuksprijs te realiseren. Dat had voornamelijk te maken met de relatief hoge instelkosten van een offsetdrukpers. Die instelkosten zijn niet van toepassing bij een hoogvolume productieprinter, waardoor oplagen van 1 tot 500 stuks eenvoudig te realiseren zijn.
Door de ontwikkelingen op het gebied van printing-on-demand is het voor een uitgever als U2pi makkelijker geworden om de markt voorzichtig te verkennen met een titel. Er hoeven geen duizenden exemplaren meer opgeslagen te worden die misschien nooit de weg naar de lezer zullen vinden. Het is nu mogelijk om op bestelling slechts 1 exemplaar van een boek te produceren.
De distributeur van alle boeken in Nederland is het Centraal Boekhuis (CB) in Culemborg. Daar is een complete print-on-demand-afdeling waar dag en nacht boeken worden geprint, ingebonden en verzonden. Iedere uitgever kan zijn digitale bestanden van een boek bij het CB op de server plaatsen en aanmelden voor print-on-demand. Het boek wordt dan zichtbaar op alle boekenwebshops zoals bol, bruna, ako, eci en die van uw lokale boekhandel. Als u daar een boek bestelt dat niet fysiek op voorraad ligt, maar is aangemeld door de uitgever als pod-titel, dan wordt speciaal voor u dat ene exemplaar razendsnel geproduceerd en meestal de volgende dag per post bij u of uw boekhandel afgeleverd.
Een uitgever die uitsluitend boeken uitgeeft op basis van printing-on-demand wordt een pod-uitgever genoemd. Van de meer dan 1500 uitgevers in Nederland maakt een groot gedeelte gebruik van print-on-demand. Een mooie ontwikkeling, omdat we hiermee ons steentje bijdragen aan een duurzamere samenleving. Er hoeven namelijk geen bomen meer onnodig te sneuvelen voor boeken die niet verkocht worden.
Toch wordt er nog vanuit diverse hoeken neergekeken op auteurs en hun boeken die op basis van pod zijn uitgegeven.Zo zijn er boekhandelaren die weigeren boeken in te kopen die op basis van POD worden geleverd. Waarom is dat?
Daar zijn een paar redenen voor.
Allereerst is print-on-demand nog niet zo gek lang geleden “volwassen” geworden. Inmiddels is een pod-boek kwalitatief niet meer te onderscheiden van een exemplaar dat in offset is geproduceerd, maar ik heb in het verleden nog wel eens pod-boeken gezien die je echt niet met goed fatsoen in een boekwinkel kon leggen. In de beginjaren van pod (rond 2000) was er bijvoorbeeld nog geen folie dat geschikt was om geprinte omslagen goed te lamineren (voorzien van glans of mat beschermlaagje). Gevolg was dat het laminaat er bij de hoekjes en de platrillen (vouwlijnen waardoor de kaft makkelijk openslaat) afbladderde, dat deed zich met name voor bij donkere achtergronden. Geen gezicht natuurlijk. En dan was er nog het probleem van het papier dat zo erg golfde dat het boek nauwelijks plat kon liggen, Dat golven had (en heeft nog steeds) te maken met de vochtigheidsgraad van het papier en de bedrukking die door verhitting in de printer plaatsvindt. Gelukkig trekt dat golvende effect wel weg, maar daar gaat wat tijd overheen. Bij een aantal papiersoorten is dat effect trouwens nauwelijks waarneembaar.
Een fout die in de beginjaren ook nog wel eens werd gemaakt, was het gebruik van papier in de verkeerde looplichting. Het gaat wat ver om helemaal uit te leggen wat dat betekent, maar als je het papier van een boek de verkeerde looprichting heeft, slaan de bladzijden niet soepel open, waardoor het risico ontstaat dat bladzijden losraken. Ik kreeg onlangs van een collega-uitgever nota bene een exemplaar van een van zijn boeken toegezonden waarbij dit het geval was, en dan was er ook nog eens veel te dik papier gebruikt waardoor het boek helemaal als een plank aanvoelde. Ik zou als ik hem was zijn drukker eens flink om de oren gemept hebben met dat boek.
Deze kinderziektes van print-on-demand zijn door de meeste professionele printbedrijven wel opgelost en hopelijk zullen boekhandelaren hun terughoudendheid ten opzichte van pod-boeken wat dat betreft snel laten varen, want ik ben er van overtuigd dat POD een steeds grotere rol gaat spelen in de boekenbranche.
Maar de voornaamste reden dat een boekhandelaar een pod-titel niet graag inkoopt is een financiële, want de meeste pod-uitgevers leveren hun titels niet met recht van retour en met een lagere inkoopkorting dan gebruikelijk is. De boekhandelaar kan de boeken dus niet terugsturen als ze niet verkocht zijn. Dat betekent voorraadrisico waar ook nog eens minder handelsmarge tegenover staat.
Wij werken bij U2pi naast offsetdruk ook veel met POD, maar bieden ook onze pod-titels tegen dezelfde condities aan als wanneer het boek torenhoog ligt opgestapeld in het magazijn van het Centraal Boekhuis. De boekhandels krijgen de normale afgesproken kortingen en ze kunnen altijd inkopen met recht van retour.
Een paar maanden geleden las ik in een krant een oproep van een journalist om geen boeken meer te recenseren die door POD-uitgevers op de markt zijn gebracht. Ik ben het er niet mee eens, maar snap wel waar dat vandaan komt, want je kunt tegenwoordig bij de kruidenier op de hoek je boek uitgeven. Kwestie van bestand uploaden, et voila! Er wordt een boek geprint. ISBN erop en je hebt je boek gepubliceerd. Prachtig dat het tegenwoordig zo makkelijk kan, maar het gevolg is wel dat iedere doe-het-zelf-uitgever zijn boek naar de krant stuurt in de hoop dat er een paginagrote recensie van verschijnt en de auteur wereldberoemd in heel Nederland wordt. Bij veel van die boeken is echter geen redactie aan te pas gekomen en stikt het van de taal- en stijlfouten. En dan moet je je ook nog afvragen of het levensverhaal van tante Truus nou werkelijk zo interessant is voor iemand van buiten de familie. Ik kan me wel voorstellen dat een journalist/recensent er zijn kostbare tijd niet aan wil verspillen. Maar ligt dat nou daadwerkelijk aan POD? Welnee, de druktechniek heeft er helemaal niets mee te maken. De uitgever (of de auteur die in eigen beheer uitgeeft) is verantwoordelijk voor de inhoud. Je hebt goede en slechte uitgevers, en daar zou je als journalist mijns inziens naar moeten kijken. De manier waarop de boeken geproduceerd worden, zegt niets over de inhoud. Wij hebben bij Uitgeverij U2pi een map vol met lovende recensies van door ons uitgegeven boeken en die zijn vaak toch echt "gewoon" met printing-on-demand geproduceerd.